بعد از پی سازی و ایزولاسیون در ساختمان های آجری معمولا روی پی را طبق نقشه یک رگ آجر نی چینند و باصطلاح ساختمان را یک رگی می نمایند. در موقع یک رگی کردن ساختمان باید دقت کافی بعمل آید که اندازه ها کاملاً مطابق نقشه باشد. بعد از یک رگی ساحتمان مجددا ابعاد اطاق ها و راهروها و سرویس ها را کنترل نموده و مخصوصاً از گونیا بودن تمام قسمت ها بوسیله چپ و راست گرفتن مطمئن می شویم. در این مرحله عرض دیوارها باید مطابق نقشه باشد. سپس اقدام به دیوارچینی می نمایند.
لایه های مختلف دیوارچینی
- آجرچینی به پهنای مختلف
- ملات
دیوار
برای جداسازی قسمت های مختلف ساختمان بکار می رود. به این نوع دیوارها پارتیشن یا جداکننده می گویند. تیغه دیواری است به پهنای ۵ یا ۱۰ یا ۲۰ سانتیمتر. تیغه های بلند و طویل را نمی توان به پهنای ۵ یا ۱۰ سانتیمتر ساخت زیرا تیغه های ۵ یا ۱۰ سانتیمتری با ابعاد زیاد ایستا نخواهد بود. ملات تیغه های ۵ سانتیمتری معمولا گچ و خاک است.
عرض دیوار
عرض دیوار معمولا بستگی به ارتفاع آن و باری که روی آن قرار می گیرد، دارد و معمولا دیوارهای ساختمان های دو تا سه طبقه را ۳۵ سانتی متری و و سه تا چهار طبقه را ۴۵ سانتی متری می سازند و می توان در یک ساختمان چهار طبقه عرض دیوار را در طبقه اول ۴۵ سانتی متر و در سه طبقه بعد ۳۵ سانتی متر ساخت. برای ساختمان های یک طبقه اگر از ملات ماسیه سیمان و یا سیمان آهک استفاده نمایند می توان دیوارهای حمال را ۲۲ سانتیمتری هم بچینند.
ملات
ملات ماده چسبنده ای است که بین دو قشر از مصالح ساختمانی قرار گرفته و آن دو قشر را به خود می چسباند. ملات یکی از مهمترین مصال مصرفی در ساختمان است که در همه جای ساختمان به شکل های مختلف مصرف می شود.
انواع ملات
ملات هایی که بیشتر در ایران مصرف دارند عبارتند از:
- ملات گل آهک: ارزانترین و ضعیفترین ملات بوده
- ملات ماسه آهک: ماسه مصرفی برای این نوع ملات باید ماسه خاکی باشد یعنی ماسه ای که درصد خاک آن بیشتر است. آهک مورد نیاز در این نوع ملات در حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ کیلوگرم آهک در متر مکعب ماسه است. این ملات بیشتر برای آجرچینی استفاده شود.
- ملات ماسه سیمان: این ملات که مرغوب ترین نوع ملات در ساختمان می باشد باید با ماسه شکسته و یا ماسه رودخانه ای کاملا شسته تهیه شود. از این ملات می توان در تمام قسمتهای ساختمان استفاده نمود مانند آجرکاری – کاشی کاری – سیمانکاری – فرش کف – سنگ کاری و غیره.
- ملات ماسه سیمان – آهک: به این ملات که ملات باتارد و یا ملات حرامزاده می گویند از ملاتهای خوب و ارزان و محکم در ساختمان می باشد. ماسه این نوع ملات می تواند ماسه رودخانه ای بوده و چند درصدی هم خاک داشته باتشد.
- ملات گچ
- ملات گچ و خاک: این ملاتها بیشتر در موقع ساختن طاق ضربی و دیوارهای تیغه ای ۵ سانتیمتری به کار می رود درصد خاک و گچ بستگی به سرعت گیرایی گچ دارد و معمولا حدود ۵۰ درصد گچ و ۵۰ درصد خاک رس مصرف می شود.
لایه های مختلف دیوار اطاق ها
- دیوارسازی
- شمشه گیری
- گچ و خاک
- سفیدکاری
- کشته کشی
- سنگ قرنیز
دیوارسازی
در مورد دیوارسازی و ابعاد آن در قسمتهای قبل توضیح داده شده است.
شمشه گیری
پس از دیوارچینی با توجه باینکه دیوارهای داخلی را بصورت گری (آجرچینی با آجر فشاری معمولی بدون شمشه ملات) میچینند و دقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد نییست. بوسیله شمشه گیری دیوار را در یک سطح قرار می دهند.
کچ و خاک
خاک رس را الک کرده و یا گچ مخلوط مینمایند. هرقدر گچ زودگیرتر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد و معمولا نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه درصد می باشد.
پس از مخلوط نمودن کچ و خاک، در ظرفهای کوچکی که به آن استانبولی میگویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب میپاشند تا بدینوسیله کلیه دانه های گچ در تماس با آب باشد. آنگاه آنرا مخلوط کرده تا بصورت خمیری یکنواخت درآید. علت مصرف خاک در گچ خاک تینست که هم ملات ارزانتر تمام میشود و هم ملات دیرگیرتری بدست میدهد و پلاستیک تر از ملات گچ می باشد.
سفیدکاری
بعد از اتمام کاه گل و یا گچ خاک و خشک شدن آن اقدام به سفیدکاری میکنند. به علت زودگیر بودن ملات گچ آنرا مانند گچ و خاک به مقدار کم در استانبولی میسازند. در موقع ساختن ملات گچ باید پودر گچ را تیو آبی که در استانبولی میریزند بپاشند تا تمام ذرات کچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشود. آنگاه با ماله روی کاه گل و یا گچ خاک میمالند بطوریکه سطح کاملا صاف و یکنواختی ایجاد شود.
کُشته کشی
بعلت زودگیر بودن گچ نمیتوان سطح آنرا کاملا پرداختی و صاف نمود. بدین علت بعد از سفیدکاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آنرا یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلیمتر میکشند و با ماله خوب پرداخت میکنند تا سطحی کاملا صاف و آماده نقاشی بدست آید.
کشته کلات گچی است که دیگر سخت نمیشود و آنرا بدین طریق تهیه مینمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات کچ معمولی توی آب میپاشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن میشوند و عمل زدن را تا ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد.
سنگ قرنیز
با توجه به اینکه کچ در مقابل رطوبت مقاوم نبوده و بسرعت فاسد میشود. برای جلوگیری از رسیدن رطوبت به دیوار کچ کاری شده در موقع شستن کف، دور اطاقها را به ارتفاع ۱۰ سانتیمتر یک رگ سنگ پلاک کار میگذارند که بآن اصطلاحاً قرنیز میگویند. برای قرنیز میتوان از سنگهای مختلفی مانند سنگ تراورتن، باغ ابریشم و یا سنگ مرمر و غیره استفاده نمود. کلفتی سنگ قرنیز معمولاً یک سانتیمتر است. سنگ قرنیز را با سیمان کار میگذارند.
کف سازی
کف سازی در آن قسمت از ساختمان اجراء میشود که سطح مفید اطاقها – سالنها – سوریسها – انبارها و غیره را تشکیل میدهد با توجه به محل استفاده، کف سازی انواع مختلف دارد. لایه های کف سازی در طبقه همکف و طبقات بالا بشرح زیر است:
الف: لایه های مختلف کف سازی از پائین به بالا در طبقه هم کف؛
۱- زمین کوبیده
۲- بلوکاژ
۳- بتن مگر
۴- ملات
۵- موزائیک و یا سنگ و یا سرامیک
۶- کف پوش در صورت لزوم
ب: لایه های مختلف کف سازی از پائین به بالا در طبقات بالا
منبع: مرجع مقالات فارسی
یک رگی کردن ساختمان